Đường Xa Văn Nghệ: kỷ niệm thật nhiều (5)

kỷ niệm thật nhiều (5)

Đến tuổi bốn mươi, tôi mới thực sự nhìn thấy tuyết. Vui thich lúc chính mắt minh nhìn thấy tuyết thật (không phải thứ tuyết trên màn ảnh ti-vi, hoặc tuyết trong phim). Nhìn những bông tuyết bay lượn giữa khoảng trời và quyện bay theo gió, trong tâm tư bỗng nhiên có nhiều điều mới lạ. Tuyết đọng trên môi và vương nhẹ trên mũ len, áo khoác. Khi ấy tôi quên hết cảnh tuyết trong phim ảnh hoặc cảnh tuyết ti-vi thường trình chiếu. Khung cảnh ngày hôm đầu mới có tuyết thật đẹp. Tuyết xuống nhẹ nhàng giữa một khoảng không êm ả, mát lạnh.

Đó là kỷ niệm những ngày đầu đến Xứ Tuyết, một vùng đất xa tít tận phía bắc Âu châu. Ở nơi đây, với tên gọi Bắc Âu nhiều nơi xa từng biết đến, cái giá lạnh trong mùa đông (sau này tôi biết thêm), thường thường tái tê và có lúc "lạnh khủng khiếp" như nhiều người đã chứng kiến.

Bạn tôi, anh từng sống nơi đây qua hai thập niên, nếu tính ra trên hai chục mùa đông giá rét. Trong một bài thơ, ngay hai câu đầu, ngắm nhìn bầu trời Bắc Âu, anh than:

"tuyết trắng mênh mông tuyết bốn trời

lạnh lùng khủng khiếp lắm người ơi"

Bài thơ viết dưới tựa đề Tuyết Đông Xứ Bắc Âu. Sau hai câu có hình ảnh mênh mông của tuyết và lời than vãn để vơi đi ít nhiều nỗi lạnh giá của tình khúc mùa đông đem tới, anh tả cảnh thiên nhiên và cảnh người:

"tuyết trên cây cối trên nhà cửa

tuyết phủ lên tôi ..."

và:

" ngàn cây trụi lá đứng trơ xương

chẳng thấy hoa phô sắc tím hường"

và còn nữa:

"phố xá thênh thang vắng bộ hành

chỉ còn xe cộ ngược xuôi nhanh

quán hàng đóng kín ngăn hơi lạnh

ai bước cô đơn giữa thị thành"

Có lẽ tác giả, và nhiều người khác nữa, trong đó có vài người thân thiết của tôi và tôi, sống qua nhiều năm nơi xứ lạnh, trong những ngày đông giá rét, cũng có nhiều khi bước cô đơn nơi xứ xa, buồn tái tê trong rét lạnh khủng khiếp.

Cái lạnh nhiều lúc thấm vào da thịt. Đôi khi, nếu bước bộ ngoài trời vài giờ, tay chân lạnh tê cứng như gỗ, lạnh đến mức này có kẻ đã than là lạnh thấu xương.

Trong bài thơ Tuyết Đông Xứ Bắc Âu, tác giả Lê Dã Sử đã nói hộ tâm cảm rất nhiều người:

"những ngày mưa tuyết trắng không gian

gió réo bay tung tuyết bạt ngàn

tê cứng xương da người đứng đợi

đợi hoài một bóng nẻo quan san"

Nhà thơ đã đem nhiều hình ảnh ngoài đời vào trang thơ. Giá trị trong bài Tuyết Đông Xứ Bắc Âu là những nét vừa "bi" và vừa "cảm". Thi nhân quan sát cảnh đời trong Cõi Lạnh với những chọn lọc tinh tế bằng góc nhìn của một người bước ngoài trời giá lạnh, với tiếng kêu than chia xẻ "lạnh lùng khủng khiếp lắm người ơi", hay những cảm nhận với tha nhân "ai bước cô đơn giữa thị thành", hoặc "tê cứng xương da người đứng đợi. Đợi hoài một bóng ... "

Bạn đọc thơ chẳng là kẻ đa cảm cũng hiểu, đây là bài thơ có sức chứa rộng về cảnh và về tâm tư trong hai đoạn thơ sau:

"lữ hành lội tuyết mịt mù khơi

biết đến bao giờ mới tới nơi

bát ngát chân mây tìm mộng tưởng

băng tuyết e trơn té nửa vời

người đi kẻ ở nhớ thương không

tuyết dãi buồn vây kín cõi lòng

rồi thời gian chết trên tay lạnh

hồn xin chút ấm giữa mùa đông"

Khoảng không gian lạnh buốt mùa đông cùng với thời gian theo tờ lịch ngày tháng cũng lặng lẽ qua, để nắng ấm mùa hạ lại tới. Kẻ đọc bài thơ đoán biết, có thể, trong khi trải tâm tình qua những câu thơ, Lê Dã Sử chưa nghĩ tới một mùa hè sẽ đến, nhưng ở đoạn kết, nhà thơ gốc Á Đông sống lâu niên tại Xứ Lạnh đã đem ánh lửa ấm áp trong thi phẩm Tuyết Đông Xứ Bắc Âu, đến với người gần xa yêu mến những câu thơ nhiều hình ảnh và tâm tư của anh:

"nhiệt đới từ tôi tới Bắc Âu

mong thời hòa hợp khắp năm châu

mong tình nhân loại dâng lai láng

như tuyết lung linh phủ địa cầu"

Lê Dã Sử

Một ngày vừa mới đây thôi, theo mô tả hài hước của bạn cà phê gần nhà thì, đây là khi "gặp lúc nhất thời trà nhẵn, cà phê hết. Tiền cạn, gạo còn; nhưng những thứ nhâm nhi đã nói lời ... "không". Trong lúc những ý nghĩ chẳng đâu vào đâu, tôi ngó ti-vi để xem có thêm kênh nào mới, thì vừa lúc anh bạn thân thiết vẫn thường tới thăm xóm tôi vào ngày cuối tuần xuất hiện bên cửa. Bạn tôi đặt các thứ vào một góc bàn bên cửa, gồm gói cà phê, hộp sữa nước để lát nữa làm vài ly cà phê sữa đá. Đây là ý tưởng hơi lạ và tự nguyện của anh. Một lần anh nói, "tôi là người đã ăn thì phải ra ăn, đã uống ra uống. Ăn mà còn thòm thèm, uống mà còn thấy khát, thì, nói xin lỗi, đừng ăn đừng uống!"Và để tỏ ra đúng người đã nói là làm, một chiều cuối tuần, trong khi bạn cà phê túm tụm bên hiên nhỏ nhà tôi, anh khiến ai cũng ngạc nhiên khi anh mang theo hộp trà ngon, cà phê và sữa còn mới nguyên. Đấy, đời sống thực là muôn màu muôn vẻ và trong đời đúng thực là có những con người hơi khác chúng ta về cách sống. Trong những bạn cà phê tôi từng biết lău nay, mỗi người một vẻ và dĩ nhiên với riêng từng người, ai cũng có đặc tính riêng và trải nghiệm riêng.

- Cái gì mà đang khi mùa hè lại đem phim mùa đông tuyết rơi ra chiếu ? - Anh bạn vừa đến nhìn cảnh tuyết trên màn ti-vi, nói .

Tôi nhìn anh, nhận ra lời anh nói có lý vì tôi cũng thoáng nghĩ đến điều này. Bạn tôi bước lòng vòng trong phòng khách, nói tiếp:

- Rồi đến mùa đông, nhìn ti-vi lại thấy cảnh tắm biển mùa hè? Mấy anh Nhà đài ti-vi này có những program thật là oái oăm và khác thường.

Nét mặt anh lúc này trông giống hệt vẻ trầm ngâm của một triết gia. Chợt anh dừng bước, ngoái đầu nhìn lại cảnh tuyết trắng ngần trên màn ảnh nhỏ, nghĩ ngợi một lát và nói:

- Những cảnh này có thể là một cách tân nghệ thuật. - Ngừng một lát. anh nói tiếp - Đúng, bây giờ tôi hiểu. Đây là một cách làm giảm sức nóng của mùa hè.

- Thế còn những cảnh khoe áo tắm biển trên ti-vi vào mùa đông, thì sao? - tôi hỏi.

- Ồ, dễ hiểu quá! Để mùa đông đỡ lạnh. Anh chưa biết đấy, câu hát "Em là mặt trời của tôi", hát lên trong một chiều mùa đông thì hay và hấp dẫn phải biết.

Tôi nhìn anh, nói trêu một câu:

- Hôm nào anh thử giọng hát câu này cho cô láng giềng độc thân của anh nghe, xem trái tim nàng có rung động không. Tôi thấy anh có tướng nghệ sĩ đấy.

Anh cười, giọng nửa đùa nửa thật:

- Người ta thường nói có tâm hồn nghệ sĩ chứ không ai nói có tướng nghệ sĩ. Còn cô hàng xóm của tôi, không hiểu tại sao mỗi lần tôi nổi hứng thử giọng một hai câu, thì bên tường đối diện với góc bếp nhà cô ta, tiếng nồi niêu soong chảo vang lên...

- Có thể đây là một rung động khác thường chăng? Phụ nữ là một thế giới khó hiểu mà.

- Anh nói đúng. Họ luôn luôn khác thường và khó hiểu!

VVHP

2010

Đường Xa Văn Nghệ

lördag 23 september 2017

kỷ niệm thật nhiều (5)

Inga kommentarer:

Skicka en kommentar