Đường Xa Văn Nghệ: december 2017

fredag 22 december 2017

Đón Mừng Năm Mới 2018

Đón Mừng Năm Mới 2018

* Đường phố sáng đèn

* Bên nhau chung lối mộng...

sách là bạn !

SÁCH LÀ BẠN !

* Tạp chí Khởi Hành, số 217-218

VĂN TUYỂN MÙA XUÂN

"Số báo trong tầm mắt quí bạn đọc

đăng tải những danh-tác được viết cách đây

trên nửa thế kỷ, nay đã là những tác phẩm

cổ điển của Văn Học Việt Nam".

(Lời dẫn trong tạp chí Khởi Hành, số 217-218)

* Việt Nam Thi Văn Hải Ngoại

1975-2003

Trích tuyển & Chú thích

"... Đây chỉ là phần giới thiệu tổng quát

về phần văn học hải ngoại nên chúng tôi

chưa thể đề cập tới các tác phẩm của từng tác giả.

Chúng tôi hy vọng sẽ bổ túc phần thiếu sót này trong tương lai.

(Lời Vào Đề trong sách của tác giả Nguyễn Hải Hà)

* Một tác phẩm có những luận bàn tới nhiều đề tài, như:

Con người và những cái nhìn con người trong văn hóa nghệ thuật,

Chưởng Kim Dung có phải là văn học không?

Bà huyện Thanh Quan - một mảnh tình riêng

"Tống Biệt Hành" và ứng xử nghệ thuật của Thâm Tâm

............

* Quyển Lý Luận Và Phê Bình

Hai Mươi Năm Văn Học Việt Ngoài Nước

(1975-1995)

"Trình bày diện mạo cũng như dòng vận động

của văn học Việt hai mươi năm qua ngoài nước

trên nhiều khía cạnh, với một cái nhìn nhận định,

đánh giá sâu sắc và đầy tính thẩm mỹ".

"Chia sẻ một số suy nghĩ và lý luận về mỹ học phê bình.

Đặt dòng phê bình lý luận này trong bối cảnh chung của văn học thế giới".

"... Đây là một nỗ lực ghi nhận quan trọng, đẹp đẽ và cần thiết về

hai mươi năm văn học Việt Nam ngoài quê hương mà tất cả những ai

quan tâm đến văn học Việt đều không thể không tìm đọc".

(Trích lời giới thiệu trên bìa sau tác phẩm)

Đôi Điều Tâm Đắc

Một lần đến thăm Ông chủ bút đáng kính và thân quen trong Vùng, tôi thấy nét mặt ông có vẻ sầu muộn. Gạn hỏi mãi, ông mới nói lý do. Thì ra ông vừa nhận mấy lá thư của vài tác giả vẫn gửi bài đến. Và trong một hai số thư đó, có vài dòng "hờn giận", "bực bội" vì lẽ trên trang bìa của số tạp chí vừa 'ra lò', chủ bút đã xếp tên các tác giả theo cảm tính, nghĩa là mến chuộng người nào thì đưa kẻ đó lên trên trong mục các bài đăng (?!). Uống xong tuần trà, ông bảo: "Số báo sau, tôi sẽ xếp theo thứ tự A, B, C. Xem còn 'anh' nào ganh nữa không! Số sau nữa, thì 'trự' nào nhiều tuổi sẽ đứng đầu! Và tiếp sau số nữa, bài nào nhẹ 'ký', tôi sẽ đưa lên trên! Nào, xem các ông mãnh này còn nói ra nói vô nữa không?".

Tôi còn nhớ mãi đoạn 'diễn ngôn' của ông khi ấy.

Hôm nay, nhân xếp lại vài quyển sách trong kệ sách, tôi sắp xếp riêng ra vài quyển cần xem lại trên, và ngẫm nghĩ tới vài đoạn ngắn trích dẫn "không thể không tìm đọc", liền nảy ra ý nghĩ đưa lên trang "đường xa văn nghệ" để chia sẻ với quí bạn gần xa. Tuy nhiên, để tránh "hờn giận", "bực bội" có thể có, tác phẩm nhiều trang được xếp sau. Rất mong nhận được sự hài lòng của các tác giả!

CHÚC VUI !

V.V.H.P

fredag 15 december 2017

kỷ niệm thật nhiều (11)

* Đón mừng Xuân mới

Kể từ ngày tôi vui hưởng dịp Tết đầu tiên nơi hải ngoại tính đến nay đã hơn hai mươi năm. Hơn hai mươi mùa Xuân. Hơn hai mươi lần Tết đến. Còn nhớ một lần Tết đến trong Trại tị̣ nạn nơi xa vào một chiều ba mươi Tết. Nhóm bạn độc thân và trai trẻ, chừng hơn chục người, ngồi quây quần bên đống lửa, vừa đàn vừa hát cho nhau nghe những bản nhạc quen thuộc của một thời nhiều kỷ niệm.

Trong nhóm bạn độc thân, có vài người là Thiện nguyện viên hoặc là người được ban giám đốc Trại tuyển dùng làm vài việc giúp sinh hoạt thường ngày. Đống lửa nhỏ đặc biệt chiều ba mươi Tết tỏa sáng ấm áp trên khoảnh nhỏ một triền cát ven đảo, cách xa các khu nhà lợp mái tôn trong trại, bên cạnh lối mòn dẫn lên trại trên và không xa triền cát có ngọn lửa sưởi ấm là dãy hàng rào cao chạy dài theo một đường vòng quanh đảo.

Tiếng hát, nhịp đàn hòa theo của bạn trẻ học sinh hay sinh viên một chiều gần tết xa xưa hai mươi năm trước gợi cho tôi nhớ lại những kỷ niệm xa xôi... Một thời nhiều mộng mơ trêu đùa bạn học ngồi chung lớp; sau ngày thôi học bỗng nghe tin nàng lấy chồng, rồi chợt một hôm ngồi nghỉ bên một tiệm cà phê, người đem ly nước uống cho khách lại chính là cô bạn học ngày nào (một tình yêu thời học trò, vẩn vơ và ngoài tầm tay với). Tiếng hát, tiếng đàn trầm ấm của những tâm hồn xa quê hương giữa không gian giá lạnh cuối năm tôi được nghe bên triền cát còn có những nhạc phẩm kể lại tâm tình giữa những người bạn thiết, và còn lưu lại mãi trong tiềm thức của tôi có đoạn lời hát thật tuyệt vời và tha thiết,"hai người hai lối biết thương nhau mà thôi". Ai từng sống qua một thời trẻ, mỗi khi nhớ lại vài kỷ niệm đẹp trong tuổi xuân thì - thời của những ước muốn, hoài bão và ưa thích gom góp hiểu biết - hẳn sẽ tự cám ơn ngàn lần quãng đời thanh xuân đã có.

Phút giây này chắc hẳn là Tết Tây và Tết Ta đương tới gần thềm năm mới (theo cách nói và diễn tả thoảng hương vị ngóng chờ xuân của các bậc giàu trí tưởng tượng), và theo các thi, nhạc sĩ tình tứ và lãng mạn của chúng ta thì, Nàng Xuân tuy gặp tiết trời se lạnh nhưng vẫn khoe dáng vẻ mảnh mai và diễm tuyệt. Hình như có đoạn lời hát nhiều người đã thuộc "Xuân đã đến bên ta. Dáng Xuân tuyệt vời..." Ôi, chỉ giản dị trong một thoáng đến, thoáng nhìn mà Nàng Xuân trong tâm tưởng nhiều người đã nhiều hấp dẫn, khó quên!

Hơn hai mươi mùa Xuân qua, nhưng tôi không thể quên một chiều Tết đã xa. Nhớ những bạn trẻ năm xưa - Những Thiện nguyện viên đàn và hát trong các ngày vui sinh hoạt văn nghệ trong Trại tý nạn. Phải chăng những bạn trẻ ngồi bên tôi ngày ấy, họ hát lên những lời ca đượm buồn và cũng đượm một tình yêu xa vắng để nhớ về nơi buồn thương họ đã rời bỏ? Hay là, giữa một ngày cuối năm lạnh giá, vài bạn bè ngồi bên tôi, đàn và hát lên những bản nhạc trữ tình để thấy lòng ấm áp thêm tình thương mến, hy vọng tới một ngày sáng tươi?

Xin cảm ơn quãng ngày qua, cảm ơn một thời tôi có dịp sống bên các bạn trẻ trong một chiều Tết xa. Nhóm bạn trẻ Thiện nguyện viên ngày ấy từng bỏ nhiều công khó sửa sang lại một nhà kho hoang tàn nơi triền cát ven bờ đảo để làm một thư viện nhỏ và họ đã gom sách, báo, tạp chí từ những bằng hữu ở phương xa gửi về. Cám ơn những ngày tôi được mượn đọc nhiều sách, báo trong thư viện nhỏ của Nhóm bạn thân thiết nơi xa.

Vân Võ Hoài Phương

18. 02. 2015

(Bài cũ/bổ khuyết)

fredag 8 december 2017

kỷ niệm thật nhiều (10)

* hoa vườn nhà

Bạn tôi viết vài dòng trong thư và nhờ Nét chuyển đến tôi. Thư viết ngắn và gọn, chừng mươi dòng, như một lời nhắn gửi. Cuối thư, có lời chúc và mong "mọi điều tốt đẹp" đến với tôi. Đúng ra, theo tôi hiểu, lời chúc cũng là lời từ biệt, gần giống câu hát "vẫy tay, vẫy tay, chào nhau. Một lần đầu và một lần cuối...". Và lúc này, tôi là người đứng lại để nhìn những vẫy tay của người từng gắn bó nhiều kỷ niệm trong đời với mình.

Sau lúc nhận thư và đọc những dòng chữ từ phương xa 'bay' đến, tôi sống trong niềm bâng khuâng, đi ra đi vô hoài, có cảm tưởng vừa sống qua vài phút chia tay với một người bạn thiết đã có thời cùng bước chung đường, những câu trêu đùa vẫn còn đó và tiếng nói dịu ngọt vẫn còn đây.

Vẫn còn nhớ tới nhau và viết vài dòng cho nhau. Những giây phút trân quý tình bạn hữu âý, hay tình cảm hai người cảm mến nhau - với tôi - là những giây phút huyền diệu. "Một người ngồi nhớ một người", trong khi, người kia lại không biết đến. Rồi lá thơ bay đi, người nhận thư lại ngồi nhớ tới người đã viết vài dòng chia sẻ, tâm tình. Chợt nhớ, khi xưa một bạn văn kể tôi nghe một giai thoại về những lá thư. Thật ra, anh chỉ kể về lá thư thứ hai, còn thư thứ nhất, người nghe tự hiểu. Theo lời kể ngắn gọn của anh, thì cuối lá thư thứ hai, người nhận thư đọc được một dòng:

"Anh nói anh không còn yêu tôi nữa, cớ sao thư anh viết nhiều chữ đến thế này?"

Tôi từng nhận được vài lá thư bạn hữu gửi đến. Trong một hai thư có cả tiếng cười "híc, híc" - trước cả thời nhiều người đã đọc hai chữ "he he" hiện giờ! Có thể người viết thư, viết đến đoạn này, bỗng cảm thấy một niềm vui cần chia sẻ, thốt lên tiếng cười và viết tặng bạn xa không chừng. Mới đầu, đọc đến hai chữ "híc híc", thật lòng tôi cũng hơi ngạc nhiên. Nhưng sau nghĩ lại và thử đặt mình trong tâm trạng bạn viết lúc âý, tôi cũng thấy vui vui. Tôi hiểu thêm ra niềm vui cần được chia sẻ mỗi thời mỗi khác, tuy nhiên cần mang lại tiếng cười cảm thông và không đến nỗi "quá tệ" như có ai đã nói.

Đến nay, mỗi khi nhớ đến "híc híc", "he he" tôi cảm nhận một niềm vui xốn xang như thời tôi còn trẻ. Đời có vẻ đẹp thêm ra bởi trong giây phút nào đó ta bỗng nhớ lại một kỷ niệm vui và mỉm một nụ cười tươi trẻ.

Người ta thường nói, tuổi trẻ nhiều niềm vui và sôi nổi, còn người có tuổi thì hay suy nghiệm, ngẫm nghĩ. Phải chăng hai vẻ đẹp này luôn hiện diện ở nhiều nơi.

Vân Võ Hoài Phương

tháng 04. 2014

onsdag 6 december 2017

kỷ niệm thật nhiều (9)

Sông Hương Núi Ngự (Hình: Internet)

Theo hoạch định trong quãng ngày sắp tới, vào ngày thứ Bẩy cuối tuần, tôi sẽ rời khỏi nhà ra ngoài làm vài công chuyện nhỏ.

Bản 'dự thảo việc ngày thứ Bẩy' chẳng ngờ hôm nay gặp ngày tuyết buông, nên đành ngồi nhà nhâm nhi ly cà phê và nghĩ về vài kỷ niệm những ngày phiêu du trên đất khách.

Hình như cụm chữ "đất khách, quê người" dùng để nói đến một nơi xa lạ, khác hẳn những chữ "quê hương, bản quán". Vài chục năm về trước, một người dời xa khỏi làng xóm, tỉnh thành mình ở, đến sống tại một nơi khác - dẫu là tỉnh thành gần bên - người này cũng nghĩ là sống nơi đất khách, quê người. Thường đó là cảm nghĩ và tâm trạng của những kẻ gọi là dân giả (dân thường). Còn với các thi sĩ, nhạc sĩ - những kẻ có tâm hồn đa cảm- họ cảm nhận ra sao?

Ngồi nhớ lại vài kỷ niệm trên đất khách, chợt nhớ đến một bài thơ của thi sĩ Nguyễn Bính. Ai một thời "khăn gói" lãng du đến xứ xa, chịu đựng những cơn mưa dai dẳng ngày này qua ngày khác hẳn là thấu hiểu nỗi lòng Nguyễn Bính, nhà thơ từng trải qua cảnh sống nơi đất khách quê người trong một chuyến viễn du xứ Huế. Và chẳng may cho thi sĩ và người bạn cùng chuyến ấy, hai người đến thăm Huế đúng vào những ngày sông Hương, núi Ngự ... mưa "cứ kéo dài ra đến mấy ngày", và "thu về lại giở gió heo may".

Xin trích một đoạn ngắn, thi sĩ kể lại:

" Chúng tôi hai đứa xa Hà Nội

Bốn tháng hình như kém mấy ngày

Lăn lóc có dư mười mấy tỉnh

Để rồi nằm mốc ở nơi đây.

Thuốc lào hút mãi người ra khói

Thơ đọc suông tình hết cả hay"

Bài thơ Giời mưa ở Huế là một trong những thi phẩm hay của Nguyễn Bính. Hay, không chỉ nói đến một địa danh nổi tiếng như Huế. Từ xưa đến nay ai cũng biết, Huế đã được nhiều văn, thi, nhạc sĩ viết về Huế rất hay và rất tình. Thế nhưng, bài thơ Giời mưa ở Huế lại mang nét đẹp riêng, nồng đượm tâm tình và cảm xúc riêng tư rất đặc biệt, chứa chất mối băn khoăn phong trần của kẻ lữ thứ. Có ai đó từng nói: kẻ làm nghệ thuật tài giỏi là kẻ đã để lại trong trí nhớ người thưởng ngoạn những hình ảnh không phai mờ về tác phẩm đã có. Nguyễn Bính với thi phẩm Giời mưa ở Huế, thật sự đã làm nhiều người mãi mãi nhớ về Huế. Người ta nhớ tới một nhà thơ nổi tiếng đã gắn bó với Huế trong những ngày mưa ở Huế, buồn làm sao nhưng cũng làm xứ Huế thêm đáng yêu, bởi những ngày có "mưa trên xứ Huế".

Là nhà thơ có nhiều năm sống tại những "thôn Đoài, thôn Đông" ngoài Bắc, Nguyễn Bính cùng bạn ông lãng du và giang hồ đến miền Trung, đến xứ Huế. Và hai kẻ lữ thứ xa nhà bị kẹt vì mưa "cứ kéo dài ra đến mấy ngày". Câu thơ được nhắc đến bốn lần trong thi phẩm, khiến kẻ nào chưa biết đến "mưa trên xứ Huế" cũng cảm thấy nao lòng. Bài thơ có những nét buồn ẩn hiện, nhưng bên cạnh đó, hình ảnh thi nhân và người bạn đồng hành lử thử khi đó:

"Bốn mắt nhuộm chung màu lữ thứ

Đôi lòng hòa một vị chua cay

Đứa thương cha yếu thằng thương mẹ

Cha mẹ chiều chiều...con nước mây"

Hình ảnh được nhà thơ ghi nhận cùng những uẩn khúc trong tâm hồn hai kẻ xa nhà thật cảm động. "Giời mưa..." có lẽ chỉ là cái cớ để Nguyễn Bính trải bày nỗi lòng trắc ẩn. Với nhiều văn, thi, nhạc sĩ tài danh, hình ảnh thiên nhiên và cảnh trời đất chỉ là cái cớ, một cái 'phông' nhiều màu cho tác phẩm của họ.

Hình như nhiều người yêu thơ rất ít thấy các nhà thơ dùng đến chữ "Giời" như nhà thơ Nguyễn Bính. Trong bài thơ trích dẫn trên, thi sĩ dùng phương ngữ nơi ông sinh trưởng. Dân ngoài Bắc, lúc gặp cảnh chẳng như ý, thường than vãn kêu: "Giời ơi!", hoặc "Giời ạ!".

Thưởng thức những nét đáng yêu trong thi phẩm Giời mưa ở Huế của Nguyễn Bính, người ta còn thấy nhiều câu thơ giá trị về nghệ thuật, nói theo cách nói của mấy kẻ làm thơ là "rất xứng quan tiền, thúng gạo!". Một bạn thơ góp đôi lời với tôi và anh nói thêm, có thể là, một bài thơ hay thì mỗi thời người ta cảm mến thêm vẻ lấp lánh ẩn hiện trong dòng thơ của thi sĩ.

Trong Giời mưa ở Huế còn có câu thơ phảng phất chất danh ngôn, như

"Mưa chiều, nắng sớm, người ta bảo

Cả đến ông giời cũng đổi thay!"

Nói theo ngôn ngữ thời hậu hiện đại lúc này thì nhiều sự thể có khi bất ngờ thay đổi, chẳng ai biết trước, vì "cả đến ông giời cũng đổi thay!".

Đoản tuỳ bút viết theo dòng cảm hứng và cũng chẳng theo một đề tài nào - như trong cuốn tự điển định nghĩa về thể văn tuỳ bút (*) - xin tạm ngưng nơi đây. Hẹn gặp lại quý bạn gần xa vào những ngày nắng đẹp, khi các khóm hoa thủy tiên nở nụ, bông tươi tắn nhiều màu.

Vân Võ Hoài Phương

(tháng 4. 2014)

(*) Việt Nam Tự Điển, Lê Văn Đức - Lê Ngọc Trụ..,

Nhà Sách Khai Trí, xb 1970, tr. 1457.

lördag 2 december 2017

kỷ niệm thật nhiều (8)

* Hoa chanh thơm trong vườn Anh H.

Một hôm nhìn vài chùm huệ trắng, vài hoa chanh nhỏ tỏa hương dìu dịu trong mộ̣t tiệm bán cây cảnh và hoa tươi gần nhà, tôi chợt nhớ đến hương chanh, hương huệ của một ngày xuân năm nào.

... Từ ngày về nhà chồng, vì bận rộn việc nhà việc cửa và lo cơm nước gia đình, rồi có thêm vài đứa con nhỏ nên chị lớn của tôi ít khi có dịp về thăm bố mẹ và anh em chúng tôi. Thế nhưng thường vào dịp đầu năm, trước Rằm tháng Giêng một tuần, vào một ngày họp mặt Tân niên bố tôi đã định trước, thì thể nào chị lớn của mấy anh em chúng tôi cũng về dự vui chung với gia đình. Thời con gái, chị có mái tóc dài chấm ngang lưng. Còn nay, chị búi tròn một búi tóc gọn gàng sau gáy. Chị ưa gội đầu bằng vài nắm lá thơm gồm lá bưởi, vài nhánh mùi cỗi, vài quả bồ kết và một hai nhánh sả. Mỗi khi chị có dịp về qua thăm nhà, lúc chị vừa bước vào đến cửa, nhiều người đã nhận ra hương thơm đặc biệt của những thứ lá thơm quen thuộc và hương chanh thơm thoang thoảng dễ chịu. Có người nghe chị nói, gội đầu bằng lá thơm và thêm một chút cốt chanh, đầu sạch hết gầu và người thêm khỏe.

Ngày họp mặt tân niên, chị dâu, vợ anh trai tôi cũng đến. Khác hẳn với chị lớn, chị dâu nhỏ người hơn, tính tình hòa dịu hơn và là người ít nói. Chị lớn, qua nhiều năm buôn bán có sạp nhỏ ngồi trong Chợ Sắt, tiếp xúc và giao thiệp với đủ hạng người nên từng trải, am tường trong cuộc sống. Chị chưa đến mức quá tinh xảo "con ruồi bay qua, biết ngay là con đực, con cái", hoặc ăn nói kiểu đanh đá cá cầy chỏng lỏn, nhưng cách sống của chị thể hiện bản lĩnh ưa tính thiện, với vài việc ngang tai trái mắt ít khi chị bỏ qua, chị chơi thân với cả người bên Đạo và bên Đời. Tuy nhiên, bản tính chị cởi mở nên cũng có khi lời nói của chị pha âm hưởng trào phúng. Những lúc ngồi nghe chuyện của chị, bố tôi cười khoái lắm, nhưng thực tình ông không dám cười to. Còn mẹ tôi, bà ngồi nghe với vẻ điềm tĩnh như gắng tìm trong lời kể một vài ý nghĩa nào đó. Tính chị lớn không ham làm giàu, hơn nữa, thời cuộc ba bốn chục năm về trước kiếm sống nuôi đủ gia đình đã là khó, kẻ giàu có nhiều tiền chỉ đếm trên vài đầu ngón tay. Tuy vậy, những người buôn bán ngồi chợ vẫn sống 'dễ thở' hơn, dù nhiều dù ít cũng được bữa no bữa đói, nghĩa là không ở mức "đói kinh niên" mà nhiều người từng nghe nói đến.

Mỗi lần nghỉ một hôm ngồi chợ vì ngày đó chợ có đoàn kiểm tra và dĩ nhiên không thể thiếu những cảnh tịch thu hàng hóa, chị lớn có việc và ghé qua thăm nhà. Mẹ tôi hỏi chị về chuyện chợ búa lúc này ra sao, chị thường nói một câu mà thời đó nhiều người đã nói: "Buôn bán kiểu này chẳng khác gì nó vỗ cho béo để nó làm thịt". Có thể chị đã thấy hiện tình đó nên chị không ham hố làm giàu chăng? Sau này, những vụ đầu cơ buôn lậu, hối lộ mắc ngoặc thuộc loại chuyện thường ngày, sạp hàng chị tôi vẫn chỉ đủ nuôi sống gia đình vì bản tính chị không ưa thích sống theo chiều hướng đó. Chị có một may mắn lớn nhất trong đời, theo tôi hiểu, là chị gặp và sống hạnh phúc với người chồng tính tình hiền lành mà chị suốt đời yêu thương.

* Chị Vân Thanh, trong ngày Tết đón Xuân.

Anh rể tôi, gốc gác người Hà Nội. Ngày trước, nghe nói bố anh là nhân viên Sở Điện Lực Hà Thành. Sau, Hải Phòng có thêm nhà máy phát điện Cửa Cấm nên bố anh chuyển về sống tại Đất Cảng. Có thể là, cái gốc tích gia đình anh, những người đích thực gốc đế đô thanh lịch vẫn còn đậm chất hiền hòa trong con người anh. Anh làm rể gia đình đã vài chục năm, nhưng chưa khi nào tôi thấy anh tỏ ra nóng nảy, to tiếng. Tính nết chị tôi nhiều khi cương quyết, còn anh lại rất đỗi nhẹ nhàng. Gặp ngày ít việc và hàng họ rơi vào những ngày mưa dầm gió bấc, tôi thường đóng cửa tiệm sửa đồ điện của mình và qua thăm gia đình chị lớn và anh rể ở gần nhà tôi hai dãy phố. Tôi và anh rể gần như hợp tính nhau. Còn anh rể tôi, mỗi lần thấy cậu em vợ đến thăm thì vẻ vui mừng hiện rõ trên gương mặt. Nếu hôm tôi đến thăm, gặp chị tôi cũng chưa đi chợ hoặc có việc cần làm ở nhà thì ngày đó hẳn nhiên anh rể được tự do ngồi chơi xơi nước, bỏ qua một bên những chuyện sai vặt. Vì lẽ đó, anh có phần đặc biệt quí mến và rất vui mỗi lần anh và tôi nói vài chuyện bên chén trà nóng tỏa hương vị quen thuộc.

Mỗi khi qua thăm gia đình chị lớn, tôi được biết thêm chị tôi thường ưa thích hay thay đổi đồ đạc hoặc xếp đặt nơi để bàn ghế trong nhà. Phòng ngoài diện tích chỉ chừng hơn chục mét vuông, kê một chiếc tủ dài và đặt bộ bàn ghế tiếp khách là vừa đẹp, thế nhưng nửa tháng sau, chiếc tủ dài đã chuyển vào phòng trong còn bộ bàn ghế đặt ở ngoài sân dưới một chiếc dù lớn. Và nửa tháng sau, bốn chiếc ghế dựa lưng nặng như cối đá và chiếc bàn hình chữ nhật đã được thay thế bằng bộ bàn ghế thấp bên chiếc bàn mặt kính. Nửa tháng sau lại thấy một cảnh khác... Anh rể tôi than: "Nói đúng ra, chị của cậu phải làm nghề đổi phông cảnh trên sân khấu mới phải!". Mấy đứa con của anh chị lại có vẻ ưa thích những thay đổi này. Riêng tôi nghĩ, đôi khi cần thay đổi cảnh trí và màu sắc trong nhà để giúp cuộc sống phóng khoáng hơn.

Còn chị dâu tôi thời đó cũng giống nhiều phụ nữ khác sống cùng khu phố, và một công việc thường thấy với nhiều phụ nữ là vào Tổ đan len, đan những chiếc áo len để xuất khẩu sang các nước cộng sản. Ngay thời đó nhiều người đã biết, nghề đan áo len là một nghề tuy nhàn nhã nhưng rất khó nuôi nổi một nhà nghèo đông con.

Sinh trưởng trong gia đình chỉ còn mẹ và em trai nên tính chị dâu tôi cũng ít nói. Chị có mái tóc bồng bềnh chấm ngang vai như nhiều phụ nữ thời ấy. Chị không vướng bận con nhỏ nên dáng dấp chị lúc nào cũng thong thả. Chị có tài làm vài món ngon đặc biệt được bố mẹ chồng và anh em chúng tôi rất tán thưởng trong nhiều bữa tiệc gia đình. Đó là món nộm xu hào cà rốt trộn lạc cay chua rất tuyệt vời. Còn món nem thính cuộn rau xanh ăn với tương ớt cay ngọt của chị thì hết chê! Nói ngắn gọn là chị đã đem về nhà chồng một "tài sản" hiếm quí, gồm tài nghệ khéo tay làm các món ngon thơm lừng và rất được dân ưa nhậu trong nhà mến chuộng.

Trong ngày gia đình họp mặt Tân niên, bên túi đồ riêng chị dâu đem đến biếu tặng nhà bố mẹ chồng và anh em chúng tôi, chị còn mua một chục huệ trắng để mẹ tôi đặt trên bàn lễ Gia Tiên. Mẹ tôi, đương nhiên là rất quí cô con dâu rất gần gũi với bà trong các bữa tiệc gia đình hay trong những ngày Giỗ Tết. Bà cũng giống chị dâu tôi, ưa chuộng hương thơm thuần khiết của những bông huệ trắng.

Vân Võ Hoài Phương