Đường Xa Văn Nghệ: 2019

onsdag 20 november 2019

ĐỢI MÙA XUÂN MỚI

Đợi Mùa Xuân Mới

************

torsdag 7 november 2019

Dành tặng những tâm hồn yêu thích Thơ (4)

ÁO LỤA HÀ ĐÔNG

YOUR DRESS OF WHITE SILK

( Trình bày theo thể song ngữ mong đem lại

ít nhiều cảm nhận tươi mới với bạn yêu thơ xa gần. )

Nắng Saigon anh đi mà chợt mát

Bởi vì em mặc áo lụa Hà Đông

Anh vẫn yêu màu áo ấy vô cùng

Thơ của anh vẫn còn nguyên lụa trắng

Tho Saigon is hot I myself am cool

Because you wore your dress of white silk from Ha Dong

Oh how I love even now that bright color

And still even now my poems are white silk

Anh vẫn nhớ em ngồi đây, tóc ngắn

Mà mùa thu dài lắm ở chung quanh

Linh hồn anh vội vã vẽ chân dung

Bày vội vã vào trong hồn mở cửa

I remember still now you seated here, you hair short

As the autumn was long, it surrounded us then

My soul swififly, hastily, painting you form

Hastily graving it deep in soul

Gặp một bữa anh đã mừng một bữa

Gặp hai hôm thành nhị hỷ của tâm hồn

Thơ học trò anh chất lại thành non

Và đôi mắt ngất ngây thành chất rượu

A day I encountered you was a day of joy

And meeting you twice was pure ecstacy

My peurile poems stacked up in a pile

Your eyes, young, wide open, were wine to my soul

Em không nói đã nghe từng giai điệu

Em chưa nhìn mà đã rộng trời xanh

Anh đã trông lên bằng đôi mắt chung tình

Với tay trắng em vào thơ diễm tuyệt

You did not speak, but I heard your voice

You looked not at me yet you made the sky mine

I saw you with eyes of a love without end

And your arms of white my poems became

Em chợt đến, chợt đi, anh vẫn biết

Trời chợt mưa, chợt nắng chẳng vì đâu

Nhưng sao đi mà không bảo gì nhau

Để anh gọi, tiếng thơ buồn vọng lại

You comings, you goings, I knew them all

Tho the sun and the rain were nothing to me

But why didn ́t we share when we came when we left

I might have spoken what sad poems retain

Để anh giận mắt anh nhìn vụng dại

Giận thơ anh đã nói chẳng nên lời

Em đi rồi, sám hối chạy trên môi

Những ngày tháng trên vai buồn bỗng nặng

How I glared, silently, form the corner of my eye

In poems, not aloud, my anger I spoke

And then you were gone, regert came to my lips

And the days and the weeks were weights crushing me

Em ở đâu, hỡi mùa thu tóc ngắn

Giữ hộ anh màu áo lụa Hà Đông

Anh vẫn yêu màu áo ấy vô cùng

Giữ hộ anh bài thơ tình lụa trắng

Wherever you are, in long autumns of short hair

Retain for me that white silk from Ha Dong

Oh how I love even now that bright color

And retain in my poems those love-poems of white silk

NGUYÊN SA ( 1931-1998 )

( Bài thơ ÁO LỤA HÀ ĐÔNG, bản chuyển ngữ của

tạp chí TỰ DO / FRIHETEN; Mùa Đông / Vinter 1996. )

Thi Sĩ Nguyên Sa và Vợ

( Hình: Internet )

onsdag 30 oktober 2019

Dành tặng những tâm hồn ưa thích Thơ

Dành tặng những tâm hồn ưa thích Thơ

Tình già

Hai mươi bốn năm xưa,

một đêm trời vừa gió lại vừa mưa,

Dưới ngọn đèn mờ, trong gian nhà nhỏ,

hai cái đầu xanh kề nhau than thở :

- "Ôi! đôi ta, tình thương nhau thì vẫn nặng,

mà lấy nhau hẳn đà không đặng.

Để đến nỗi tình trước phụ sau,

chi bằng sớm liệu mà buông nhau !"

- "Hay! Nói mới bạc làm sao chớ !

Buông nhau làm sao cho nỡ ?

Thương được chừng nào hay chừng ấy,

chẳng qua Ông Trời bắt đôi ta phải vậy.

Ta là nhân ngãi, đâu phải vợ chồng mà tính việc thủy chung !"

Hai mươi bốn năm sau,

tình cờ đất khách gặp nhau.

Đôi cái đầu đều bạc.

Nếu chẳng quen lung, đố có nhìn ra được ?

Ôn chuyện cũ mà thôi.

Liếc đưa nhau đi rồi !

Con mắt còn có đuôi."

PHAN KHÔI

(1887-1959)

onsdag 23 oktober 2019

Dành tặng những tâm hồn ưa thích Thơ

Tuyết Mai .. Mai Tuyết

Tuyết Mai

Mai tuyết tranh xuân vị khẳng hàng

Tao nhân gác bút phí bình chương.

Mai tu tốn tuyết tam phân bạch,

Tuyết khước thân mai nhất đoạn trường.

Hữu mai vô tuyết bất tinh thần,

Hữu tuyết vô thi tục liễu nhân.

Nhật mộ thi thành thiên hựu tuyết,

Dữ mai tính tuyết thập phần xuân.

LƯ MAI PHA

Mai Tuyết

Mai tuyết giành xuân vẫn chẳng nhường,

Thi nhân gác bút uổng văn chương.

Mai nên nhún tuyết ba phần trắng,

Tuyết lại thua mai một chút hương.

Có mai không tuyết kém tinh thần,

Có tuyết không thơ người khó khăn.

Chiều tắt thơ nên trời lại tuyết,

Cùng mai cộng tác vẹn toàn xuân.

HUYỀN THANH LỮ dịch

( Trích XUÂN THU Thi Tuyển )

Huyền Thanh Lữ

Tính danh : Lê Hòa

Hiệu : Huyền Thanh Lữ

Sinh năm 1937 Hà Đông

Cử nhân Giáo Khoa Văn Chương Việt Hán

- Chủ bút Nguyệt San Dân Văn

måndag 21 oktober 2019

Dành tặng những tâm hồn ưa thích Thơ

Dành tặng những tâm hồn ưa thích Thơ

   **

ĐÔI MẮT EM TRONG SÁNG

Đôi mắt em trong sáng, hồn anh đen xám
Em đi rồi, ngọn lửa hồng tắt ngấm
Có tình ca quốc tế và cây đàn vĩ cầm
Tùy theo rung cảm, em có thể ca ngâm.

Em đi rồi anh biến thành băng giá
Em trở về, lửa sáng lóa đê mê
Anh khát vọng
Như ranh giới thu qua trông ngóng xuân về
Nới rộng ra, để múa ca thỏa chí
Tình khúc mê ly, ta tận ý yêu đương.

Em trở về, rồi bỏ anh giữa đường
Đêm mùa thu dường như ta đốt cháy
Gió táp điên rồ trên dấu tích máu xương
Khi gió lộng
Anh chờn vờn dấu chân em mất hướng
Em tận cùng, anh dõi theo vọng ngưỡng
bằng yêu thương cuồng nhiệt tuổi thanh xuân.

Erik Axel Karlfeldt
Thi sĩ Thụy Điển- Nobel 1931

* ( "Đôi mắt em trong sáng", thơ E. Axel Karlfeldt;
   Hồng Cương sưu tầm và phỏng dịch. Đã đăng trên trang
   "Chùm Thơ Nobel - Kỷ niệm 100 năm Giải Nobel 1901-2001";
tạp chí Tự Do / Friheten. )

ERIK AXEL KARLFELDT (1864-1931)

fredag 8 februari 2019

NHỚ & ĐỌC, trong những ngày mưa tuyết

Ở tuổi ngoài bốn mươi, lần đầu tiên trong đời tôi trông thấy tuyết. Vui thích lúc chính mắt nhìn thấy tuyết thật (không phải là thứ tuyết trên màn ảnh ti vi, hoặc tuyết trong phim). Ngắm nhìn những bông tuyết bay lượn giữa khoảng trời và quyện bay theo gió, tâm tư bỗng nhiên có nhiều cảm xúc mới lạ. Trong lúc còn bâng khuâng trước khung cảnh tuyết bay trắng trên bầu trời lộng gió, lòng cảm thấy vui khi trên môi, trên khuôn mặt chợt mát lạnh những tuyết. Ngày hôm ấy, cho dẫu nhiệt độ ngoài trời dưới - O độ C, thế nhưng với những người lần đầu trông thấy tuyết thì lại là một ngày thật đẹp. Tuyết vương nhẹ trên mũ len, áo khoác. Tuyết theo gió quyện bay, đọng lại trên khăn quàng, trên vai, trên tóc. Những khi yên gió, tuyết xuống nhẹ nhàng giữa một khoảng không êm ả, mát lạnh.

Đó là kỷ niệm khó quên những ngày đầu đến Xứ Tuyết, một vùng đất xa tít tận phía bắc châu Âu. Ở nơi đây, với tên gọi Bắc Âu (Skandinavien) nhiều nơi xa biết đến, "từ Skandinavien chỉ chung ba nước: Đan mạch, Thụy điển và Na uy".

Nghe nói tới Xứ Tuyết hay Xứ Lạnh, người ta thường nghĩ đến những vùng tuyết băng lạnh quanh năm. Thật ra ba nước nói trên, sau những tháng mùa đông lạnh lẽo (mùa đông Bắc Âu thường có khi đến 5, 6 tháng) - là những tháng mùa xuân và mùa hè, thời tiết rất dễ chịu và thiên nhiên tỏ ra rất ưu đãi với dân chúng sống nơi đây.

Tuy nhiên, vào khoảng gần cuối năm, khi những cơn gió cuối thu tràn về đem theo luồng không khí lạnh Bắc Cực, thì chẳng nhìn thấy những đám mây nhiều màu bay lang thang đó đây. Bầu trời lúc này chỉ còn một màu xám ngắt, và khoảng không ngoài trời lạnh dần theo những ngày cuối năm. Mùa đông đã đến gần. Dân bản địa có thể thích nghi thời tiết giá lạnh mùa đông bởi họ đã sống nhiều năm nơi đây, còn dân từ những vùng nhiệt đới mới đến định cư Xứ Lạnh, mà lại tới đây vào thời điểm tuyết rơi rét mướt, nhiệt độ̣ lạnh xuống dưới độ âm (- 0 C) hai, ba chục độ thì ai cũng cảm thấy lạnh cóng "cuộc đời".

Bạn tôi, anh từng sống ở Bắc Âu qua hai thập niên, nếu tính theo mùa đông đầu đến nay thì đã trên hai chục mùa đông giá rét. Trong một bài thơ, ở hai câu đầu, anh than:

"tuyết trắng mênh mông tuyết bốn trời

lạnh lùng khủng khiếp lắm người ơi "

Bài thơ viết dưới tựa đề Tuyết Đông Xứ Bắc Âu. Sau hai câu mở, anh tả cảnh thiên nhiên và cảm nhận cái lạnh ngấm vào người:

"tuyết trên cây cỏ trên nhà cửa

tuyết phủ lên tôi lạnh cuộc đời "

Bài thơ viết về Xứ Tuyết trong những ngày "tuyết trắng mênh mông" và "lạnh lùng khủng khiếp"- không thấy tác giả nói tới độ lạnh - anh đặc tả bức tranh mùa đông bằng hình ảnh:

"ngàn cây trụi lá đứng trơ xương

chẳng thấy hoa phô sắc tím hường"

và còn nữa:

"phố xá thênh thang vắng bộ hành

chỉ còn xe cộ ngược xuôi nhanh

quán hàng đóng kín ngăn hơi lạnh

ai bước cô đơn giữa thị thành "

Có lẽ tác giả bài thơ Lê Dã Sử, và nhiều người có chung tâm trạng ly hương, trong số này có vài người thân thiết của tôi và tôi, từng sống qua nhiều năm nơi xứ lạnh, trong những ngày đông giá rét, đã có lúc bước từng bước cô đơn nơi xứ xa với nỗi buồn thương tái tê trong lạnh cóng...

Cái lạnh nhiều khi thấm vào da thịt. Đôi lúc cảm thấy lạnh đến mức, như có kẻ đã nói "lạnh thấu xương".

Trong Tuyết Đông Xứ Bắc Âu, Lê Dã Sử nói hộ tâm cảm rất nhiều người:

"những ngày mưa tuyết trắng không gian

gió réo bay tung tuyết bạt ngàn

tê cứng xương da người đứng đợi

đợi hoài một bóng nẻo quan san "

Giữa khi "gió réo bay tung tuyết bạt ngàn", đã thấy bóng dáng người "tê cứng xương da" đứng đợi. Nhà thơ đem nhiều hình ảnh ngoài đời vào trang thơ. Giá trị nghệ thuật Tuyết Đông Xứ Bắc Âu là những nét vừa "bi" và vừa "cảm", thi nhân quan sát cảnh đời trong Cõi Lạnh với một chọn lọc tinh tế; bạn đọc thơ chẳng là kẻ đa cảm chắc hẳn cũng hiểu, đây là bài thơ có sức chứa rộng về cảnh và về tâm tư trong đoạn thơ sau:

"lữ hành lội tuyết mịt mù khơi

biế́t đến bao giờ mới tới nơi

bát ngát chân mây tìm mộng tưởng

băng tuyết e trơn té nửa vời "

Hình ảnh "lữ hành lội tuyết", quả thật rất sống động trong bài thơ, mà ai là dân xứ tuyết chắc khó thể quên. Nhà thơ đắn đo tự hỏi lòng "biết đến bao giờ mới tới nơi", khi nhìn quanh chỉ thấy "bát ngát chân mây...", chắc hẳn nên cẩn trọng, kẻo gặp "băng tuyết e trơn té nửa vời ".

Những đoạn thơ trong Tuyết Đông Xứ Bắc Âu còn có thêm lời thơ đượm nỗi nhớ giữa người đi và kẻ ở, mong có được "chút ấm giữa mùa đông":

"người đi kẻ ở nhớ thương không

tuyết dãi buồn vây kín cõi lòng

rồi thời gian chết trên tay lạnh

hồn xin chút ấm giữa mùa đông "

Khoảng không lạnh buốt cuối mùa đông cùng thời gian theo tờ lịch ngày tháng cũng lặng lẽ qua, để nắng ấm mùa hè lại tới. Kẻ đọc bài thơ đoán biết, có thể, trong lúc trải tâm tình qua những câu thơ, Lê Dã Sử chưa nghĩ tới một mùa nắng hạ sẽ tới, nhưng ở đoạn kết bài thơ, tác giả - một kẻ đến từ xứ nhiệt đới - mong mỏi:

" nhiệt đới từ tôi đến Bắc Âu

mong thời hòa hợp khắp năm châu

mong tình nhân loại dâng lai láng

như tuyết lung linh phủ địa cầu "(*)

VVHP

(Bài cũ nay bổ túc, đăng lại)

(*)Bài thơ Tuyết Đông Xứ Bắc Âu

tác giả: Lê Dã Sử

đăng lần đầu trên Tự Do Friheten

số 7, Mùa Đông/Vinter 1995.